Przejdź do treści
Dostosuj preferencje dotyczące zgody

Używamy plików cookie, aby pomóc użytkownikom w sprawnej nawigacji i wykonywaniu określonych funkcji. Szczegółowe informacje na temat wszystkich plików cookie odpowiadających poszczególnym kategoriom zgody znajdują się poniżej.

Pliki cookie sklasyfikowane jako „niezbędne” są przechowywane w przeglądarce użytkownika, ponieważ są niezbędne do włączenia podstawowych funkcji witryny.... 

Zawsze aktywne

Niezbędne pliki cookie mają kluczowe znaczenie dla podstawowych funkcji witryny i witryna nie będzie działać w zamierzony sposób bez nich.Te pliki cookie nie przechowują żadnych danych umożliwiających identyfikację osoby.

Brak plików cookie do wyświetlenia.

Funkcjonalne pliki cookie pomagają wykonywać pewne funkcje, takie jak udostępnianie zawartości witryny na platformach mediów społecznościowych, zbieranie informacji zwrotnych i inne funkcje stron trzecich.

Brak plików cookie do wyświetlenia.

Analityczne pliki cookie służą do zrozumienia, w jaki sposób użytkownicy wchodzą w interakcję z witryną. Te pliki cookie pomagają dostarczać informacje o metrykach liczby odwiedzających, współczynniku odrzuceń, źródle ruchu itp.

Brak plików cookie do wyświetlenia.

Wydajnościowe pliki cookie służą do zrozumienia i analizy kluczowych wskaźników wydajności witryny, co pomaga zapewnić lepsze wrażenia użytkownika dla odwiedzających.

Brak plików cookie do wyświetlenia.

Reklamowe pliki cookie służą do dostarczania użytkownikom spersonalizowanych reklam w oparciu o strony, które odwiedzili wcześniej, oraz do analizowania skuteczności kampanii reklamowej.

Brak plików cookie do wyświetlenia.

Jarosław Cymerman. Pisanie biografii

Spis treści numeru 1/2024

Pisanie biografii – Józef Czechowicz

Część 1: Autoportret i fakty

(…)

Kochanowskiego łączy z autorem Kamienia coś więcej niż tylko nagła i niespodziewana śmierć w grodzie nad Bystrzycą1 – obydwaj mianowicie podejmowali w swoich dziełach podobną grę z czytelnikami. Oczywiście z łatwością znajdziemy w tym ślady pomysłów praktykowanych już przez starożytnych mistrzów – z Platonem i Horacym na czele. Kreacja własnego wizerunku stanowi przecież immanentną część aktywności artystycznej. Co więcej, można zaryzykować stwierdzenie, że to właśnie atrakcyjność owego wizerunku często decyduje o przetrwaniu w historii literatury tego czy innego twórcy – pewnie nawet w większym stopniu niż jakość jego dorobku.

Jak to jest zatem w przypadku Józefa Czechowicza? Z łatwością znajdziemy w jego biografii momenty tajemnicze i kontrowersyjne, jest w niej także sporo zagadek, mamy parę tragicznych epizodów, wreszcie nagłą, choć przeczuwaną wcześniej śmierć. Czy to wystarczy? Nie wiem. Legenda biograficzna autora nuty człowieczej z całą pewnością nie jest tak frapująca jak chociażby legenda Witkacego, Brunona Schulza czy Witolda Gombrowicza. Jest w niej – tak jak i w całej tej postaci – jakaś niewyrazistość i niespójność, aż powstaje wrażenie, że owa poszukiwana przez poetę forma samego siebie na zawsze pozostała – pomimo wysiłków – in statu nascendi.

Czy Czechowicz miał tego świadomość? Wydaje się, że tak. Pisał przecież w wierszu Inwokacja, otwierającym jego debiutancki tom Kamień z 1927 roku, że „człowiek to transformator” i „nieskończony jest przemian ruch”. Wyraźnie to widać także w kluczowym dla naszych poszukiwań wierszu autoportret z tomu W błyskawicy z 1934 roku. (…)

  1. Jan Kochanowski zmarł w Lublinie najprawdopodobniej na skutek udaru bądź ataku serca 22 sierpnia 1584 roku. ↩︎

Całość w wydaniu tradycyjnym „Akcentu”.

Wpłać dowolną kwotę na działalność statutową.
"Akcent" jest czasopismem niezależnym. Wschodnia Fundacja Kultury -
współwydawca "Akcentu" utrzymuje się z ograniczonych dotacji
na projekty oraz dobrowolnych wpłat.
Więcej informacji w zakładce WFK Akcent.