China
kiedy chińczycy
przyjeżdżają do europy czy jeszcze gdzieś
jednym słowem na zachód
rozszerzają się im oczy
to już w ogóle nie chińczycy
a zdziwione kotki-mrukotki
a może oni zawsze byli tacy
jak europejczycy jak
każdy z nas
i tylko wobec europejczyków udawali
takie sobie kotki-mrukotki
i nagle tylko w europie
pośród takich jak oni sami
dopasowują się do cudzego landszaftu
popatrzcie na gao xingjiana
laureata nobla 2000 roku
czy na jakiegoś
fransois czenga
na michela czanga amerykańskiego
tenisistę koniec końców
co w nich zostało chińskiego
prócz mistrzowskiego operowania
pałeczkami w restauracji
i genialnej umiejętności przystosowania się
do świata
mówią że do chińczyków należy przyszłość
tego świata
że właśnie oni za jakieś sto
czy dwieście lat
będą panować nad światem
dyktować światu modę
zawalać świat plastykowymi chińskimi
zabawkami i chińskimi restauracjami
z przemożnym zapachem kwaśnego octu
a propos
mówią że chińczycy to urodzeni esteci
dlatego bardzo lubią
europejskie kobiety
za delikatny meszek nad górną wargą
bo u chinek on tam czemuś nie rośnie
ciekawe czy chinkom rosną
włosy pod pachami
miliardy kotków-mrukotków
za jakieś sto lat
czy za jakieś dwieście lat
zbudują nowy świat
czy ten świat będzie
nowy i dobry
nie wiem
wiem jednak
że to będzie świat
nie bez dobrych ludzi
i ta dobroć będzie wszechobejmująca
jak chiny
i wysoka jak chiński mur
że
każdy żywy
i nienarodzony wróbel
dziękuje wielkiemu mao
za to że nie doprowadził on
swego dzieła do końca
że
każdy chiński dysydent
czy to pisarz czy zwyczajnie
obrońca prawa
to naprawdę żaden wygnaniec
a agent wielkiego chińskiego wpływu
że
świat – to wielkie chinatown
że
bóg to chiński komunista
który na początku stwarza sobie problemy
a potem bohatersko z nimi walczy
dawno mnie korciło
przynajmniej w poezji
żeby przynajmniej raz
przejść na alfabet łaciński
jeden mój znajomy uważa
że wraz z przejściem na latynkę
nasz naród zacznie mniej kraść
a więc gdzieś natychmiast nagle
zniknie ta rozchełstana bizantyjskość
ta chamska sowieckość ta bezbrzeżna ugrofińskość
(sorry, węgrzy, sorry finowie)
i w głowie coś tylko “trzask” – i już jesteśmy europa
a moja inna znajoma uważa
że wraz z przejściem na latynkę
automatycznie lepiej będą nas rozumieć
zachodni słowianie
wszyscy ci polacy czesi
(i nawet niemcy jakoś raptem zaczną nas szanować)
no przynajmniej jeśli nie lepiej
to w nas pojawi się bodaj maleńka szansa
bycia zrozumiałymi
a jeszcze jeden mój znajomy uważa
że przejście na latynkę
trzeba zacząć od Zachodniej Ukrainy
gdzie grunt powiedzmy humus czyli naród
jest lepiej do tego przygotowany
jeździ do włoch portugalii na zarobek
a więc zna europę nie z cudzych słów
a z własnych wrażeń
czarnej roboty czarnej zazdrości czarnej niewdzięczności
a Mykoła Riabczuk
(widzicie włochy i portugalię napisałem małą literą)
którego bardzo szanuję
uważa że ukraina by przeżyć między wschodem i zachodem
powinna zmniejszyć się do strawnych rozmiarów
czyli do 6 zachodnich województw po zbrucz
długo się z nim spierałem
walcząc o winniczynę żytomierszczyznę
i rodzimą chmielnicczyznę
ale Mykoła Riabczuk wiecie jaki jest mądry
coś sobie pomyślał i wszystko
będzie dobrze z wyjątkiem jednej tylko
bukowiny
ona automatycznie przejdzie na latynkę
kiedy tylko przyłączy się do wielkiej rumunii
a nawet jeśli i do maleńkiej mołdowy
się przyłączy
to i tak przejdzie na latynkę
kiedy każdy z żyjących ukraińskich poetów
napisze jeden wierszyk latynką
można będzie ułożyć antologię
współczesnej poezji ukraińskiej w latynce
szkoda tylko że Iwan Małkowycz nie zdoła wówczas napisać
o księżycowym sierpie litery je
i cieniutkiej świeczce litery ji
mężczyźni w moim kraju
ustępują w metrze miejsca
inwalidom osobom w podeszłym wieku
i pasażerom z dziećmi
ale przeważnie siedzą sami
bo tamte kategorie obywateli
wykazują stałą tendencję do wymierania
albo coraz rzadziej jeżdżą metrem
mężczyźni w moim kraju
to zaobrączkowani święci
z wytrenowanymi żuchwami
którymi wygryzają sobie szlak
do zasłużonego ojcostwa
a potem mając nareszcie wolne ręce
cieszą się dziecięcym ciałem
korzystając z zabronionych metod
wychowania dorastającego pokolenia
mężczyźni w moim kraju
to nie mutanty i nie zboczeńcy
to produkty wtórnej obróbki
aminokwasów
to wszystko co zostało jeszcze narodowi
który kocha i ceni swych bohaterów
chwackich
i młodych
ze szczękami jak u pitbullów
u których miłość do macierzyństwa
przerosła wszelkie znane granice
i stała się oznaką stylu
mężczyźni w moim kraju
to cudowne okazy dla entomologa
delikatni jak egzotyczne motyle
przyszpilone do tekturki
uzmysławiają wartość
każdego poruszenia każdego dźwięku
albowiem życie to stale popełniana zbrodnia
i nie ma żadnego usprawiedliwienia
mężczyźni w moim kraju
wysiąkują nos prosto w rękę
albowiem ręka to najzręczniejszy organ
dla takiej ważnej sprawy
albowiem innych ważnych spraw
oni zazwyczaj nie mają
mężczyźni w moim kraju
nie robią żadnych wysiłków
albowiem od wysiłków psuje się wątroba
i brzydko pachnie z ust
chociaż przecież chyba się narodzili
dla jakichś wysiłków
mężczyźni w moim kraju
przedwcześnie schodzą do grobu
i stają się nieważkimi aniołami
idealnym materiałem
do metafizycznych spekulacji
istotnym argumentem na rzecz istnienia
boga czy jak mu tam
wczoraj radio poinformowało mnie
o śmierci martwego sezonu
i pomyślałem
jaką to piękną metaforę wymyślili radiowi redaktorzy
choć nie są poetami ani nawet prozaikami
a po prostu zarabiają na chleb
ciekawymi metaforami
dzisiaj wiadomość o śmierci martwego sezonu
pojawiła się w innych środkach masowego przekazu
a już jutro miliony będą czytać patrzeć słuchać
o śmierci martwego sezonu
jak i o kolejnej niewydolności serca braku kolejnej iluzji
o spadaniu samolotów Su-27 i ostatniej (przedśmiertnej?) pielgrzymce
papieża do ojczyzny
o deprawacji małoletnich i samospaleniu się starowierów
o głębszym niż kiedykolwiek spadku indeksu Dow Jonesa
o kolejnym zbiorowym samobójstwie ukraińskich górników
o wyborach parlamentarnych we Francji i nieudanym puczu w Wenezueli
o zatopieniu starej Pragi i uwięzieniu przez somalijskich piratów
ukraińskich marynarzy
którzy wyruszyli na zarobek i być może nie słyszeli
że mamy tutaj śmierć martwego sezonu
nie wiedzą też o nowych zdradach swych podstarzałych żon
i nawet nie domyślają się że ich 16-letnie córki
już trzeci raz przerwały ciążę
a synowie już szósty miesiąc siedzą za zbiorowy
gwałt
przebiedowywując na paczkach od mamy i śmierdzących niedopałkach
i przez głowę im nie przejdzie że nikt w tym kraju
nie zapłaci za ich dusze złamanego grosza
że za kilka dni będą modlić się do swych nowych panów
o śmierdzącą polewkę o skrawek czerstwego somalijskiego chleba
że przyjdzie tylko liczyć na jakąś zabłąkaną
francuską kanonierkę
ten zbawienny odprysk kolonialnego systemu
ze ich życie już ostatecznie odarte jest z wszelkich metafor
oprócz najważniejszej
życia
przełożył Bohdan Zadura
