Birutė Jonuškaitė

Birute Jonuškaitė. Fot Linas Dauksa
Birute Jonuškaitė. Fot Linas Dauksa

Birutė Jonuškaitė – ur. 1959 w litewskiej rodzinie na Sejneńszczyźnie. Poetka, prozaiczka i eseistka. Ukończyła dziennikarstwo na Uniwersytecie Wileńskim. Od 2003 r. pełni funkcję wiceprezesa Związku Pisarzy Litwy. Autorka zbiorów opowiadań: Usprawiedliwić siebie (1989), Pole żyta (1996), Jahreszeiten (Berlin 1998), Most węży (2002), Jaskółczy list (2007), Zapnij mnie (2011), Kwitnąca cisza (Tbilisi 2013), powieści: Ewy nie wygnano z raju (1991), Wielka wyspa (t. I – 1997, t. 2. – 1999), Kupiec skupujący sny o miłości (2007), Tango białych suwaków (2009), Maranta (2015), Maestro (2019), powieści dla dzieci O ciekawskim Leonku (2007), tomów poetyckich Dziecko o posiwiałych oczach (2004) i Światła nocy (Czechy 2018) oraz zbioru esejów i wywiadów Eksperyment (2005). Jako pierwsza w odradzającej się Litwie zaczęła tłumaczyć twórczość Czesława Miłosza, o którym napisała książkę Nasz poeta (2012). Jej opowiadania tłumaczono na język angielski, polski, gruziński, ukraiński, białoruski, rosyjski, niemiecki, hiszpański, francuski, słowacki, słoweński i chorwacki. Wiersze i prozę pisaną po polsku publikowała m.in. w „Akcencie”, „Dekadzie Literackiej” i „Toposie”. Na litewski przekładała twórczość m.in. Jacka Dehnela, Marii Janion, Ignacego Karpowicza, Janusza Korczaka, Wojciecha Kuczoka, Janusza Szubera, Wisławy Szymborskiej, Tadeusza Różewicza, Janusza Rudnickiego i Magdaleny Tulli. W 2017 r. przełożyła książkę Hanny Krall Król kier znów na wylocie, jest to pierwsze dzieło Hanny Krall opublikowane w języku litewskim. Sześciokrotnie otrzymała litewską nagrodę literacką za najlepszy utwór prozatorski roku (1989, 1996, 2002, 2006, 2009, 2016). Jonuškaitė to jedyna Litwinka z Polski, która stała się znaną pisarką na Litwie oraz poza jej granicami i nieprzerwanie inspiruje aktywny dobrosąsiedzki dialog literacki polsko-litewski. W 2004 r. przyznano jej Nagrodę Ministerstwa Kultury Litwy za twórczość publicystyczną w dziedzinie kultury, a w 2006 r. Nagrodę im. Witolda Hulewicza za pracę na rzecz zbliżenia literatury polskiej i litewskiej. W 2016 r. otrzymała Złoty Krzyż Zasługi RP.