Romantyczność

Tadeusz J. Chmielewski: fotograf-poeta

 

---

(…) Na początku nuta bardzo staroświecka i romantyczna – nie można inaczej, kiedy staje się oko w oko z krajobrazem, który leczy, z krajobrazem leczniczym.

Nie byłoby tak, gdybyśmy do czynności patrzenia nie włączyli serca. Bo czyż te fotografie nie budzą naszej tęsknoty i chęci natychmiastowego znalezienia się „wewnątrz” – pod tym zielonym dębem, w migotliwym, balladowym lesie, na miododajnej łące, w krajobrazie jakże swojskim i jakże kojącym nerwy, łagodzącym nasze cywilizacyjne rozchybotanie?

A dzieje się tak, bowiem autor tych zdjęć zna nie tylko „martwe prawdy, nieznane dla ludu, widzi świat w proszku, w każdej gwiazd iskierce…” – jest dyplomowanym geografem, ekologiem, krajoznawcą i chroni przyrodę nie tylko z urzędu jako Wojewódzki Konserwator Przyrody… Ale jest przede wszystkim artystą! Zna bardzo dobrze „prawdy żywe”, bo z bliska rozpoznaje przyrodę, dogląda jej, jest przy niej – wśród niej – na co dzień, patrzy na ten cud sercem i z sercem. I za to go podziwiamy, za to mu dziękujemy!

Marta Denys
Z wypowiedzi na wernisażu wystawy Tadeusza J. Chmielewskiego
Krajobrazy lecznicze w Galerii Studio Domu Kultury LSM w Lublinie
3 kwietnia 1997 r. (na podstawie maszynopisu z archiwum organizatorów przekazanego autorowi wystawy)

Obecnie, tak jaj dawniej, trwa ciągły proces dokumentowania urody świata, lecz nie wszyscy fotografowie ani widzowie pamiętają o korzeniach dyscypliny jakże charakterystycznych dla naszego kraju i jakże odrębnych wśród narodów świata. Tylko nieliczni twórcy z kręgu Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego w pełni świadomie kontynuują najpiękniejszą tradycję polskiej fotografii artystycznej. Zapraszamy Państwa do zwiedzania Polski i poznawania jej uroków podpatrzonych i utrwalonych przez krajowych mistrzów kamery.

Adam Czarnowski
Ze wstępu do albumu Polska fotografia krajoznawcza
Centrum Fotografii Krajoznawczej PTTK, Łódź 2000

Rzeczywistość polskiej sztuki fotograficznej jest bogata, w sposób pełny są w niej reprezentowane wszystkie tematy składające się na obraz życia kraju i pracy jego mieszkańców, a przede wszystkim krajobrazu. Właśnie spośród fotografów pejzażystów wywodzą się przywódcy i organizatorzy polskiej fotografii (…).

W latach 70. Komisja Fotografii Krajoznawczej zorganizowała system diaporam (Diakrak – Nowa Huta; Biosfera – Lublin; Diakraj – Gdańsk), w których zasłużyli się autorzy – pejzażyści: H. i B. Jurkowie, T. Chmielewski oraz liczni bezimienni społecznicy.

Paweł Pierściński
ze wstępu do albumu Mistrzowie polskiego pejzażu. Almanach fotograficzny
Związek Polskich Artystów Fotografików, Kielce 2001

Na szczególnie wysoką ocenę zasługuje szata graficzna monografii, składająca się w znacznej części z fotografii i map. Truizmem jest stwierdzenie o konieczności zilustrowania problematyki krajobrazowej, szczególnie ujmowanej fizjonomicznie, fotografiami, jednak poziom zdjęć autorstwa T. J. Chmielewskiego – zarówno artystyczny, jak i ilustratywny z naukowego punktu widzenia – należy ocenić jako najwyższy w kraju, a może również w Europie.

Prof. dr hab. Mariusz Kistowski
Uniwersytet Gdański, Instytut Geografii
Fragment recenzji monografii naukowej Krajobrazy Roztocza: dziedzictwo natury i kultury
T. J. Chmielewski, B. Sowińska-Świerkosz, A. Kułak, Sz. Chmielewski
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Lublin 2014, ss. 1-194.

Wystawa „Pragnienie” jest osiemnastą indywidualną ekspozycją prac Tadeusza J. Chmielewskiego, podsumowującą jego 40-letnią działalność fotograficzną. Na blisko 200 obrazach – głównie o charakterze pejzaży – zobaczyć możecie Państwo nie tylko zatrzymany w kadrach czas, klimat znanych i nieznanych miejsc oraz zapisane w nich emocje autora, ale także prześledzić zmiany technik fotografowania i reprodukowania światłoczułego zapisu.

Wystawę rozpoczynają czarno-białe fotografie rejestrowane na filmach negatywowych i powiększane na papierach bromowych, z lat 70. i 80. XX w. Wyjątkowo cenne są ostatnie zachowane z archiwum autora prace wykonane w latach 80. techniką srebrowo-ekolinową na płótnie fotograficznym. Następna część wystawy to fotografie barwne, diapozytywowe, powiększane na podłożach syntetycznych Ciba-Chrome, z lat 90. XX w. o wyjątkowym – nawet jak na dzisiejsze standardy – nasyceniu i głębi barw. Kolejna – najliczniejsza grupa prac – to fotografie barwne z pierwszych 2 dekad XXI w., rejestrowane i przetwarzane techniką cyfrową oraz drukowane na podłożach papierowych i – spora ciekawostka – bambusowych. Część tych prac oprawiono w ramy, jak dzieła malarskie. Ostatnia część ekspozycji to swoisty „powrót do korzeni” – najnowsza autorska seria fotografii cyfrowych, czarno-białych.

W poszczególnych „działach technicznych” prace prezentowane są zestawami tematycznymi. Każdy z tych zestawów to odrębna historia przemyśleń i emocji autora, a jednocześnie zachęta do indywidualnej relacji obraz – odbiorca. Np.: Echa Polesia; Pragnienie; Jeziora kawy; W poszukiwaniu ducha miejsca; Dobre dziedzictwo; Przy drodze i u kresu. Sekwencja kilkunastu takich zestawów stwarza okazję do otwarcia się Widza na autorską (fotografa i swoją własną) emocjonalną księgę krajobrazów.

Wernisażowi będzie towarzyszyła promocja autorskiego albumu fotograficzno-literackiego pod tym samym tytułem, wydanego przez cenioną lubelską oficynę Norbertinum.

Fragment informacji ze strony internetowej MDK2 w Lublinie
http://www.mdk2.lublin.pl/2017/Pragnienie_VI_2017/
o retrospektywnej wystawie fotografii Tadeusza J. Chmielewskiego pt. Pragnienie, z dnia 22 czerwca 2017 r.

Od wielu lat śledzę działalność Tadeusza J. Chmielewskiego. Wystawiał swoje prace z grupą fotograficzną FOTO QUORTET w Galerii Atelier, jego sukcesy w konkursach krajowych i zagranicznych oraz liczne autorskie publikacje i wystawy stanowią gwarancję wysokiego poziomu przygotowywanego albumu „Pragnienie” (…).

Zamieszczone w projektowanym albumie teksty prozatorskie dotyczą kluczowych wartości życia i skłaniają do podjęcia ważnych dla każdego refleksji. Fotografie przedstawione w albumie pokazują charakterystyczne, a często już ulotne klimaty Lubelszczyzny. Liryka wierszy jest pełna delikatności i świeżości. Każdy tekst jest ilustrowany umiejętnie dobranym zestawem fotografii, pozwalającym jeszcze silniej przeżyć (lepiej wczuć się) w budowany przez autora nastrój.

Wszystko dzieje się w pięknych, artystycznie pokazanych krajobrazach Polski wschodniej, a przede wszystkim Lubelszczyzny. Książka uczy wartości piękna oraz kultury kształtowania krajobrazu.

Ryszard Karczmarski
Prezes Okręgu Lubelskiego Związku Polskich Artystów Fotografików
Kurator Galerii Atelier w Chełmie
(z recenzji wewnętrznej dla Wydawnictwa Norbertinum w Lublinie
poprzedzającej wydanie albumu fotograficzno-literackiego Pragnienie
autorstwa Tadeusza J. Chmielewskiego)

Profesor Tadeusz Jan Chmielewski jest od wielu lat postacią znaczącą w lubelskim i ogólnopolskim środowisku naukowym jako badacz chronionych obszarów kulturowych i przyrodniczych oraz projektant systemów krajobrazowych (…).

Album fotograficzno-literacki został pomyślany jako wydawnictwo okolicznościowe, w którym Autor dzieli się z odbiorcą swoim długoletnim doświadczeniem w postrzeganiu relacji człowiek – przyroda, mając na ten temat wiedzę naukową oraz wrażliwość artysty fotografika i autora tekstów literackich. Bardzo osobisty niekiedy charakter komentarza literackiego oraz towarzyszące mu zestawy zdjęć o wysokich walorach artystycznych i technicznych (wielokrotnie nagradzanych) tworzą razem obraz wschodniej Polski, głównie Lubelszczyzny, jako regionu przyciągającego, przyjaznego, który warto poznawać i zwiedzać, pogłębiając świadomość konieczności ochrony jego kulturowego i przyrodniczego krajobrazu.

Zygmunt Nasalski, były dyrektor Muzeum Lubelskiego
(z opinii wewnętrznej na temat
autorskiego albumu fotograficzno-literackiego Pragnienie
poprzedzającej uzyskanie wsparcia
ze środków Województwa Lubelskiego)

Retrospektywną wystawę prac fotograficznych Tadeusza J. Chmielewskiego, eksponowano w 3 największych salach wystawowych MDK 2, przez dwa i pół miesiąca. Na ponad 150 obrazach – głównie o charakterze wysublimowanych pejzaży oraz graficznych interpretacji natury – można było zobaczyć nie tylko zatrzymany w kadrach czas, klimat znanych i nieznanych miejsc wschodniej Polski oraz zapisane w nich emocje autora (w tym tytułowe pragnienie doświadczania piękna i dążenia do doskonałości), ale także prześledzić zmiany technik fotografowania i reprodukowania światłoczułego zapisu. W trakcie wernisażu, przebyliśmy – wraz z Autorem – znamienną podróż z czasie i przestrzeni (…).

Wernisażowi towarzyszyła promocja albumu fotograficzno-literackiego Tadeusza J. Chmielewskiego, również noszącego tytuł „Pragnienie”, wydanego w czerwcu 2017 r. przez cenioną lubelską oficynę Norbertinum. Jest to niebywale piękna książka, nie tylko ze względu na jej znakomite opracowanie graficzne, ale przede wszystkim z uwagi na zawarte w niej treści. Książka ta zawiera zestaw 45 utworów poetyckich, esejów i bardzo osobistych rozważań Autora o zaskakujących splotach wydarzeń oraz o pragnieniu, kruchości i wartości piękna. Każdy z tekstów opatrzony jest zestawem autorskich fotografii dobranych tak, że nie są one tylko prostą ilustracją tekstów. Są zaproszeniem do przeżywania tych samych treści także w sferze estetycznej, do rozwijania sieci skojarzeń i wzbogacania przestrzeni refleksji. Te teksty i obrazy trzeba koniecznie odbierać synergicznie (…).

Na czwartej stronie okładki swego albumu Autor pisze:

Jeśli potrzebujesz od czasu do czasu zastanowić się nad meandrami swojego życia i nad pragnieniem doświadczania w nim piękna – ta książka jest dla Ciebie.

W pełni się z tym zgadzam.

Zbigniew W. Fronczek
„Lublin. Kultura i Społeczeństwo” 2017 nr 6, ss. 56-57.

Ta niezwykła albumowa publikacja to „45 krótkich opisów zdarzeń, esejów i utworów poetyckich o sensie życia i wartości piękna, opatrzonych autorskimi fotografiami”.

Twórcą wszystkich dzieł w książce jest Tadeusz J. Chmielewski – znany fotografik lubelski, absolwent umcs, pracownik naukowy i krajoznawca, badacz i projektant systemów krajobrazowych, autor kilkuset publikacji, działacz społeczny. Człowiek wielu pasji i talentów.

(…)

Wielki malarz brytyjski, Francis Bacon, na pytanie, co go fascynuje w fotografii, odpowiedział: „Sądzę, że chodzi o to niewielkie odejście od rzeczywistości, które sprawia, że rzeczywistość uderza mnie jeszcze mocniej. Obraz fotograficzny sprawia, że zastanawiam się nad rzeczywistością głębiej, niż gdybym na nią patrzył”. To uderzająco trafne spostrzeżenie, bo gdy patrzymy na zdjęcia (głównie pejzażu wiejskiego, miasta, ulicy, zaułka, fragmentu natury), coś każę nam patrzeć na ten fragment jak na coś nie tylko zobaczonego, podpatrzonego, ale też wybranego, wyselekcjonowanego, dostrzeżonego „w ten sposób tylko raz”.

Jest to owa „złota godzina” dobrego artysty fotografika – ujęcie, napięcie między podmiotem a przedmiotem obserwacji, selekcja elementów, kadrowanie, ale i zazwyczaj pyszne światło, uwypuklające kontury, zarysy, fakturę przedmiotu, kolor świata akurat w tym momencie dnia, pory roku, własnego życia, nastroju, pogody zewnętrznej i wewnętrznej.

Lublin, Roztocze, święte polskie pejzaże, ugory, Tykocin, Czarna Hańcza, trochę portretów ludzi, kapliczki, łąki, pola i wody. Polesie, Hajnówka, Kazimierz Dolny. Wyraźne upodobanie do złotych godzin wiosny i lata. Uroczyska, martwe natury, obłoki, trochę starych, bezludnych wnętrz, grupy przedmiotów w przestrzeni. Namysł, smakowanie czasu. I swoista „mistyka codzienności” – bo jest tu portret upału, cienia, nocy, dominacji jednego z kolorów, ślady czegoś istotnie znaczącego. A przy tym także autoanaliza – eksperymentalne badanie własnych procesów percepcyjnych. Autor przemierza czas, uprawiając piękne „pisanie światłem”, bo też od światła jest uzależniony. Tworzy niekiedy fotografie nieco „przetworzone” – przypominające nurt w tej sztuce zwany piktorializmem.

Ingeruje w odbitkę. Nadaje jej osobliwe „niemożliwe” znamiona, przypominające koloryzm, malarstwo abstrakcyjne.

(…)

Tak robi w swojej wędrówce przez światy polskie Tadeusz J. Chmielewski. I gdy patrzymy na ten plon, dostrzegamy zasadniczą różnicę między jego pięknie świadomymi aktami twórczymi – tworzenia, zapamiętywania, utrwalania – a naszą radosną twórczością, zwaną fotografią amatorską, która jest wynikiem „okazjonalnej pasji”, a nie – jak w tej książce – znakiem prawdziwego kunsztu i autentycznie głębokiego przeżywania.

Krzysztof Lisowski
Z recenzji Piękne formy ekspresji albumu Pragnienie Tadeusza J. Chmielewskiego
„Nowe Książki” 2018 nr 5, ss. 50-51.

---

Tadeusz J. Chmielewski – ur. w 1950 r. w Lublinie. Absolwent Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, pracownik naukowy i krajoznawca, badacz i projektant systemów krajobrazowych, w szczególności przyrodniczych i kulturowych obszarów chronionych. Autor i współautor ponad 400 publikacji, w tym 22 książek naukowych i 2 popularno-naukowych, poeta i eseista, fotograf, działacz społeczny.

Od czasów studenckich do późnej trzydziestki – włóczykij i bard; autor słów i muzyki ok. 40 piosenek poetyckich; laureat kilku ogólnopolskich konkursów piosenki turystycznej (m.in. zwycięzca lubelskich „Bakcynaliów” w 1973 r. i laureat II nagrody na „Bakcynaliach” 1974). W latach 70. i 80. XX w. do rozwiązania ZLP w 1982 r. członek Koła Młodych lubelskiego oddziału Związku Literatów Polskich. Utwory literackie publikował m.in. w „Kamenie”, „Tygodniku Powszechnym” oraz działach literackich świątecznych wydań prasy codziennej. Teksty i nuty jego piosenek ukazały się w latach 80. XX w. w śpiewnikach: autorskim oraz ogłoszonym wspólnie z Józefem Kołodziejczykiem. Drukowane były także w licznych śpiewnikach turystycznych i harcerskich.

W latach 1976-1983 kierownik Regionalnej Pracowni Krajoznawczej PTTK, w tym czasie m.in. organizator i opiekun archiwum lubelskiej fotografii krajoznawczej; koordynator pierwszej (i dotychczas jedynej) inwentaryzacji krajoznawczej Lubelszczyzny; sekretarz redakcji kwartalnika „Wędrowiec Lubelski”.

W latach 80. i 90. XX w. – projektant i planista obszarów chronionych. Kierował m.in. pracami nad dokumentacją naukową do utworzenia Poleskiego Parku Narodowego, Rezerwatów Biosfery: „Polesie Zachodnie” i „Roztocze – Puszcza Solska”, Zespołu Parków Krajobrazowych Ponidzia, kilku rezerwatów przyrody. Generalny projektant planu ochrony Kampinoskiego Parku Narodowego i Sobiborskiego Parku Krajobrazowego. Współtwórca ekologicznego systemu obszarów chronionych Lubelszczyzny. W 1990 r. w Instytucie Kształtowania Środowiska w Warszawie obronił rozprawę doktorską nt. metod delimitacji i zasad zagospodarowania przestrzennego parków krajobrazowych w Polsce, za którą uzyskał nagrodę Ministra Ochrony Środowiska.

W latach 1990-1998 Wojewódzki Konserwator Przyrody w Lublinie, w tym czasie m.in. inicjator i koordynator dwóch pionierskich w Polsce programów renaturalizacji ekosystemów wodno-błotnych oraz programów zasilania populacji szeregu ginących gatunków roślin na Polesiu Zachodnim, w dolinie dolnego Wieprza i w Kazimierskim Parku Krajobrazowym. Jeden z tych projektów dotyczył odtworzenia jeziora Piskory (154 ha) i otaczających go podmokłości. Jezioro to, spuszczone kilkanaście lat wcześniej przez meliorantów, już 5 lat po odtworzeniu i zastosowaniu zabiegów przyrodniczego wzbogacania odzyskało stan zbliżony do naturalnego i takie walory przyrodnicze, że nadano mu status rezerwatu przyrody, a następnie – obszaru Natura 2000.

W latach 1998-2005 był pracownikiem naukowym Instytutu Inżynierii Środowiska Politechniki Lubelskiej. W tym czasie kierował m.in. pracami nad pierwszą (i jak dotąd jedyną) inwentaryzacją przyrodniczą miasta Lublin (1998) oraz projektem przyrodniczej rewitalizacji dolin rzecznych Lublina (1999). W 2001 r. na Politechnice Wrocławskiej obronił rozprawę habilitacyjną System planowania przestrzennego harmonizującego przyrodę i gospodarkę, za którą uzyskał nagrodę Ministra Infrastruktury.

W latach 2006-2017, tj. do przejścia na emeryturę, pracował jako nauczyciel akademicki Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie. Twórca i kierownik Zakładu Ekologii Krajobrazu i Ochrony Przyrody; od 2008 r. – organizator i opiekun naukowy specjalności dydaktycznej Ochrona i kształtowanie krajobrazu. Kierownik kilkunastu projektów badawczych i badawczo-wdrożeniowych, w tym dotyczącego skali przekształceń i warunków aktualnego funkcjonowania krajobrazów hydrogenicznych Polesia Zachodniego (2007-2009). Promotor trzech rozpraw doktorskich z zakresu ekologii krajobrazu oraz ochrony i kształtowania środowiska (wszystkie obronione z wyróżnieniem). W 2012 r. Wydawnictwo Naukowe PWN opublikowało jego podręcznik akademicki Systemy krajobrazowe: struktura, funkcjonowanie, planowanie.

Członek Państwowej Rady Ochrony Przyrody (przez 5 kolejnych kadencji), członek Komitetu „Człowiek i Biosfera” przy Prezydium PAN (4 kadencje), Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju przy Prezydium PAN (2 kadencje), przewodniczący Rady Naukowej Poleskiego Parku Narodowego (3 kadencje), Rady Naukowej Ośrodka Ochrony Zabytkowego Krajobrazu – Narodowej Instytucji Kultury (2 kadencje). Wieloletni działacz wojewódzkich organów PTTK i LOP.

Fotografuje od 40 lat, przede wszystkim krajobraz, przyrodę i architekturę najpiękniejszych zakątków Polski. Autor 19 wystaw indywidualnych, w tym jednej w USA, uczestnik blisko 70 konkursowych i klubowych wystaw fotograficznych w kraju i za granicą.

Inicjator i główny organizator cyklu 10 ogólnopolskich przeglądów filmów, fotografii i przezroczy o ochronie środowiska „BIOSFERA” w latach 1977-1987 w Lublinie, wówczas najważniejszego tego typu przedsięwzięcia w Polsce. Za cykl ten uzyskał tytuł „Zasłużonego Działacza Kultury”. Założyciel i kurator Galerii Fotografii Krajoznawczej „Cień” w Lublinie, funkcjonującej w latach 1983-1987.

Laureat wielu konkursów fotograficznych, m.in. zdobywca Grand Prix Ogólnopolskiego Biennale Fotografii Przyrodniczej w Poznaniu (1988), dwukrotnie Medalu Biennale Krajobrazu w Kielcach (1986, 1988), Medalu Fotoklubu RP na międzynarodowym konkursie fotograficznym „Małe Formaty” w Radomiu (2005).

Charakter jego prac fotograficznych dobrze odzwierciedlają tytuły najważniejszych autorskich ekspozycji: Gasnący zaścianek, Impresje prowincjonalne, Landscape on canvas, Korzenie, badziewie i znaki na niebie, W poszukiwaniu ducha miejsca, Natury tekstury, Pragnienie, Zaklinacz czasu.

Jego zdjęcia znajdują się m.in. w prestiżowych ogólnopolskich almanachach fotograficznych Polska fotografia krajoznawcza (2000) oraz Mistrzowie polskiego pejzażu (2001). Były też publikowane w kilku albumach oraz licznych wydawnictwach książkowych, folderach i kalendarzach. Szereg jego prac znajduje się też w kolekcjach muzealnych oraz w zbiorach osób prywatnych.

Jest instruktorem fotografii, wieloletnim (1985-2007) członkiem Lubelskiego Towarzystwa Fotograficznego oraz współzałożycielem powstałej w 2007 r. Fotograficznej Grupy Twórczej Foto-Quortet.

Wyniki badań i projekty zamieszczane w pracach naukowych dotyczących struktury i funkcjonowania systemów krajobrazowych od wielu lat ilustruje starannie dobieranymi fotografiami, dbając o jak najwyższe walory estetyczne kompozycji tekstu i obrazu. Doceniali to m.in. recenzenci jego artykułów i monografii, uznając, że jest w tym zakresie wyróżniającym się autorem w Polsce.

Ponadto od pewnego czasu Tadeusz J. Chmielewski łączy swe fotografie z utworami poetyckimi i krótkimi esejami w spójne zestawy, tak by obrazy i słowa wzajemnie się dopełniały i wzmacniały siłę przekazu, tworząc nowe emocjonalne wartości. Oto przykład jego liryki:

Taka kraina

Kraina mego dzieciństwa
jest z piasku, sosen i łanów żyta
z radości skowronka
z powagi Wojtka – bociana
i tajemnicy rzeki
pełnej wirów, raków i ryb
z zapachu grzybów i tataraku
z barw kwitnących kaczeńców
chabrów i malw
z zatroskanych oczu matki
i surowych praw ojca
ze smaku
babcinych ciast wielkanocnych
z lukrem i rodzynkami

(…)

22.03.2018 r.

 

Małe miasteczka

Jest coś niezwykłego
w małych miasteczkach
wschodniej Polski:
Supraśl, Tykocin,
Włodawa, Kock
Hrubieszów, Lesko.
Jeżdżę tam
do kresowych źródeł kultury
słucham ich tętna
jak opowieści babci
oglądam je
jak galerię Nikifora.
Tam wreszcie rozumiem
co znaczy
uroda małej skali
ból starych ran
jesienne dojrzewanie pragnień
mądrość ciszy wieczoru
wytrwałość oczekiwania świtu.
W zapomnianym barze
ze szklanego kufla
sączę czas odmierzany
spokojnym rytmem dzwonu
na kościelnej wieży.

24.03.2018 r.

W 2016 r. w dwumiesięczniku środowisk twórczych „Lublin – Kultura i Społeczeństwo” ukazał się zestaw 30 wierszy i 15 fotografii Tadeusza J. Chmielewskiego, w kolejnym zaś roku w oficynie Norbertinum jego autorski album fotograficzno-literacki Pragnienie, który uzyskał wyróżnienie w konkursie „Książka Roku 2017” w kategorii „Lubelszczyzna – Wydawnictwo albumowe”.

Indywidualne wystawy fotograficzne

1. Zespół Parków Krajobrazowych Ponidzia – Galeria Fotografii Krajoznawczej „Cień” w Lublinie (1985), Galeria ZPAF, Kielce (1986).
2. Poleski Park Narodowy – Wojewódzki Dom Kultury w Lublinie (1991), Muzeum Miasta Lublin (1991).
3. Landscape on canvas – Eudora Wetley Library, Jackson, Mississippi, USA (1991).
4. Japońskie fascynacje – Trybunał Koronny w Lublinie (1993), Galeria Fotografii w Suwałkach (1993), Centrum Kultury Japońskiej, Kraków (1995).
5. Parki krajobrazowe województwa lubelskiego (wystawa w duecie ze Stefanem Ciechanem) – Muzeum Przyrodnicze w Kazimierzu Dolnym (1996).
6. Ballada o krajobrazie – Muzeum Przyrodnicze w Kazimierzu Dolnym (1996).
7. Krajobrazy lecznicze – Galeria Studio, Dom Kultury Lubelskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, Lublin (1997).
8. Gdzie Niebo dotyka Ziemi – Galeria Vetter-ów, Lublin (1997), Galeria Pod Czwórką, Wojewódzki Szpital Psychiatryczny w Lublinie (1998; w ramach projektu Terapia przez sztukę).
9. Gasnący zaścianek – Galeria Centrum Kultury „Chatka Żaka”, Lublin (1999).
10. Korzenie, badziewie i znaki na niebie – Muzeum Zamoyskich w Kozłówce (2000).
11. Malowane na kresach – Muzeum Wsi Lubelskiej, Lublin (2002).
12. Impresje prowincjonalne – Galeria Młodzieżowego Domu Kultury w Lublinie (2003).
13. Labirynty nadziei – Dom Kultury Lubelskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, Lublin (2006).
14. W poszukiwaniu ducha miejsca – Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Administracji w Lublinie (2011), Roztoczański Park Narodowy, Zwierzyniec (2012).
15. Genius loci of the West Polesie – Poleski Park Narodowy, Urszulin (2013).
16. Natury tekstury – Targi Wyposażenia Wnętrz „Aranżacje”, Targi Lublin (2014).
17. Ekspresje i refleksje – Poleski Park Narodowy, Urszulin (2015).
18. Pragnienie – retrospektywna wystawa prac w 40-lecie działalności fotograficznej, Galeria po 111 Schodach, Młodzieżowy Dom Kultury nr 2 w Lublinie (2017).
19. Zaklinacz czasu – Galeria Sztuki, Dom Kultury LSM w Lublinie (2017).
20. Światy równoległe (w przygotowaniu) – Galeria Zamojskiego Towarzystwa Fotograficznego, Zamość (2019).