Plakat – sztuka ulicy
W ramach obchodów 60-lecia Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, zorganizowano wystawę ze Zbiorów Specjalnych Biblioteki Głównej UMCS pt. Plakat polski 1899-1945. Wystawę, która – po pierwsze – uświadomiła wielu, że aby zobaczyć najciekawsze, a zarazem najpiękniejsze plakaty polskie wcale nie musimy jechać do Muzeum Plakatu w Wilanowie albo do Krakowa, gdzie w zbiorach ASP znajdują się najstarsze, pochodzące z lat dziewięćdziesiątych XIX wieku eksponaty, oraz – po drugie – że plakat to niezwykle interesująca forma wypowiedzi plastycznej, towarzysząca nieprzerwanie naszemu życiu codziennemu od ponad stu lat, od końca XIX wieku. W pierwszych latach XXI wieku plakat, zwłaszcza tak niegdyś popularny plakat filmowy, coraz bardziej traci na znaczeniu, jego miejsce zajmują bowiem specyficzne reklamy, w których kwestie wyszukanej formy, syntetycznego znaku plastycznego, ustępują wobec rozbudowanej treści opowiadanej w dziwnej – bezosobowej – manierze, gdzie coraz mniej miejsca na prawdziwą sztukę i rys indywidualny typowy dla danego artysty czy środowiska.
Kolekcja plakatów w Zbiorach Specjalnych Biblioteki Głównej UMCS licząca dzisiaj ponad 10.000 jednostek [sic!], powstawała systematycznie od lat pięćdziesiątych XX wieku. Ogromne zasługi na tym polu położył dr Stanisław Wojciechowski, którego wrażliwość i otwarcie na tę ulotną (ulegającą szybkiej destrukcji) formę wypowiedzi plastycznej umożliwiły rozwój kolekcji. Zarówno poprzez kupno, jak tzw. egzemplarz obowiązkowy, a także poprzez darowizny. Przede wszystkim ważne jest jednak, że Bibliotece UMCS, której dyrektorem w chwili obecnej jest dr Bogusław Kasperek (także zainteresowany gromadzeniem plakatów i innych tego typu druków) udało się – wyprzedzając konkurentów – zakupić interesującą kolekcję Henryka Zwolakiewicza, lubelskiego grafika i bibliofila, zawierającą wiele ciekawych i unikalnych dzisiaj plakatów.
Na wystawie znalazła się co prawda niewielka część tego zbioru, zaledwie 122 plakaty, podzielone – przez komisarza, dra Piotra Rudzińskiego – na kilka działów, ale można zaryzykować opinię, że są to plakaty, które dają przegląd tego co było najciekawsze i najwartościowsze w plakacie polskim. (…)
Zygmunt Glinicki
Tadeusz Gronowski
Stefan Norblin
