W poszukiwaniu czystej formy: sztuka Jerzego Kołacza
Jego abstrakcje są ewokacjami stanów umysłu malarza poszukującego czystej formy. Chociaż bardzo osobiste, poszukiwania te zostawiają odbiorcy rozległe możliwości rozmaitego percypowania pełnych napięcia przestrzeni, jakie tworzy na swoich płótnach, jak i dużą swobodę w odczuwaniu stanów umysłu, jakimi się z nami dzieli. Dla mnie stan odzwierciedlany na obrazie Kołacza, jak wszystkie poszukiwania tego twórcy, daje się najlepiej ująć i pojąć jako zarazem poezja i muzyka wizualna. Indywidualne piętno jego abstrakcji przypomina najbardziej wizualne haiku, ową wyrafinowaną siedemnastozgłoskową japońską formę poetycką, a zarazem, paradoksalnie, wściekłe sola jazzowe genialnego saksofonisty Charliego Parkera. Rozkoszne połączenie, prawda?
Abstrakcje Kołacza, zmierzającego do idealnego mariażu formy i treści, potrafią przy tym stanowić równie cięty komentarz społeczny dla końca dwudziestego wieku, jak płótna Vermeera czy Rembrandta stanowiły dla ich czasów. Jakkolwiek jego najlepsze obrazy, takie jak Gorączka, Spadanie, Poszukiwanie czy Powierzchnia, nie przedstawiają żadnego rozpoznawalnego obiektu, twierdzę że ta sztuka oferuje nam portret nas samych. Nie jest to jednak portret naszych twarzy, domów, miast ani krajobrazów, lecz portret naszej psyche, rzeczywistości, której znacznie trudniej stawić czoło. Wdać się w dialog z płótnem takim jak Gorączka czy Szukanie, to znaleźć się w plastycznym tyglu z amorficznymi zderzeniami ciał stałych, płynnych i gazowych, zostać jednocześnie wytrąconym z równowagi i sprowadzonym na ziemię, uciszonym. Sprzeczne doznania naszej świadomości, tak dramatycznie punktowane kłócącymi się liniami pionowymi i poziomymi uwięzionymi w pracach takich jak Powierzchnia czy Konfrontacja, zostają ostatecznie doprowadzone do równowagi na tym samym wizualnym polu bitwy.
JERZY KOŁACZ, urodzony w 1938 roku w Polsce, ukończył w 1962 roku Akademię Sztuk Pięknych w Warszawie. W 1978 roku osiedlił się w Kanadzie, gdzie się naturalizował. Począwszy od roku 1963 roku jego prace, obok Polski, wystawiane były w Niemczech, Austrii, Czechach, na Węgrzech, w Holandii, Anglii, Danii, Belgii, Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i Indiach.
W uznaniu dla jego twórczości wybrano Kołacza na członka Królewskiej Kanadyjskiej Akademii Sztuk Pięknych. Communication World zaliczył go w poczet dziesięciu najlepszych ilustratorów świata. Kołacz jest laureatem wielu nagród za prace malarskie i graficzne, wśród nich srebrnych i złotych medali, dyplomu zasługi Torontońskiego Klubu Kierowników Artystycznych (1981-1991), nagrody Communications Arts (1979).
Jego prace publikowane były między innymi w następujących periodykach: „Avenue”, „Canadian Business”, „Chatelaine”, „City”, „City Woman”, „Commentator”, „Enroute”, „Executice”, „Financial Post”, „Financial Times”, „Globe & Mail”, „Homemakers”, „Quest”, „Report on Business”, „Saturday Night”, „Toronto”, „Toronto Life”, „Toronto Star”, „Boston Globe”, „Businessweek”, „Esquire”, „International Wildlife”, „The Progressive”, „Rolling Stone”, „World Magazine”, „Ca M’Interesse”, jak również w czasopismach angielskich, szwajcarskich, hiszpańskich, portugalskich, norweskich, szwedzkich, australijskich, kolumbijskich, południowoafrykańskich, włoskich, francuskich, niemieckich, izraelskich, tajwańskich, hongkońskich, malezyjskich i japońskich. Jego sztuka była przedmiotem omówień w czasopismach fachowych „American Illustration” i „Communication Business” (USA), „Graphis” (Szwajcaria), „Idea Magazine” (Japonia) oraz „Projekt” (Polska).
WAŻNIEJSZE WYSTAWY INDYWIDUALNE
1967 Gallery Nord, Oregrund, Szwecja
Galeria Sztuki Współczesnej, Warszawa, Polska
1969 Gallery Blue, Sztokholm, Szwecja
1970 Galeria Sztuki Współczesnej, Gdańsk, Polska
1971 Polski Instytut Kultury, Budapeszt, Węgry
1973 Konstforeningen, Ikast, Dania
1975 Gallery „P”, Hornosund, Szwecja
1976 Gallery Bildhornan, Umea, Szwecja
1978 Sundswall Museum, Sundswall, Szwecja
1980 Yaneff Gallery, Toronto, Kanada
1982 Polski Instytut Sztuki, Nowy Jork, USA
1984 Yaneff Gallery, Toronto, Kanada
1986 „The Mind’s Eye”, Glendon Gallery, Tononto , Kanada
1988 Reactor Gallery, Toronto, Kanada
1990 Gallery Exhibit, Berlin Zachodni, Niemcy
1992 Ahnulun Gallery, Umea, Szwecja
1993 Paas Gallery, Nowy Jork, USA
1994 Gallery 7, Toronto, Kanada
1996 Gallery 7, Bombaj, Indie
1997 Center of Contemporary Art, Studio Gallery, Warszawa, Polska
2000 Gallery 7, Toronto, Kanada
2001 Glass Garage Gallery, West Hollywood, USA
2002 Shanghai Center for Decentralized Arts, Szanghaj, Chiny
